Kripto Borsalarında Domino Etkisi!

ABD’li düzenleyicilerin kripto borsalarına yönelik yürüttüğü yasal süreçler, birçok kripto borsasında domino tesiri yarattı.

Bir devir dünyanın en büyük kripto para borsalarından birisi olarak tabir edilen FTX, kullanıcı varlıklarını kullanması sonucunda büyük bir çöküş yaşamıştı. Bu çöküşün akabinde gelen iflaslar, ABD’li düzenleyicileri harekete geçirdi. Genel olarak kripto para ünitelerini denetleyen düzenleyiciler, son vakitlerde kripto para borsaları üzerindeki tesirini şiddetlendirdi. Listede, KuCoin, Binance, Huobi üzere güçlü borsalar da yer alıyor.

ABD’li Düzenleyiciler, Kripto Borsalarına Yöneldi

Kripto borsası FTX’in kullanıcı varlıklarıyla süreç alması ve sonucunda büyük bir çöküş yaşaması, ABD’li düzenleyicileri harekete geçirdi. Düzenleyiciler, kripto para borsaları üzerindeki baskılarını şiddetlendirerek, borsaları tek tek soruşturmaya başladı.

Düzenleyiciler, mevcut kripto düzenleme boşluklarından yararlanarak, yetkilerini daha fazla kullanmaya başladı. Şimdi global çapta kripto maddeleri ve düzenlemelerinin olmayışı, borsaların ve kripto paraların süreçlerini de sekteye uğratıyor. Düzenleyiciler, kripto hakkında şimdi tam bilgiye sahip olmaması nedeniyle, ortaya çıkan her türlü FUD’u bir tehdit olarak pahalandırıyor. Bu durumdan en çok etkilenen kripto borsası ise Binance oluyor.

FTX’in iflasından sonra kripto borsalarında tek tek soruşturma başlatan düzenleyiciler, birinci olarak Rusya merkezli Bitzlato’yu gaye almıştı. ABD Adalet Bakanlığı’nın da devreye girdiği bu olayda, Bitzlato’nun operasyonlarına darbe vurulmuştu. Son zamanlardaki haber akışına da bakıldığında, düzenleyicilerin durmayacağı anlaşılabiliyor.

Kripto Borsalarında Domino Taşları Devriliyor

FTX’in iflası sonrasında başlayan hukukî çabalar, beraberinde birçok kripto borsasında da domino tesiri yarattı. Bitzlato’nun, ABD’li düzenleyicilerin ve ABD Adalet Bakanlığı’nın baskılarına maruz kalmasının akabinde, domino taşları başka borsalara devrilmeye başladı.

Binance, Paxos’un ihraççısı olduğu BUSD konusunda düzenleyicilerin radarına girerken, basında birçok dedikodu da ortaya atılmıştı. Binance’in, Binance US ile ABD’li düzenleyicileri atlatmaya çalışması ve BUSD konusundaki menkul değer savları ile suçlamaların merkezine koyulması dikkat çekti.

FTX’in iflas ettiği, Bitzlato’ya operasyon uygulandığı, Binance’in diken üstünde hareket ettiği ortamda, domino taşları başka borsalara gerçek devrilmeye başladı. Geçtiğimiz gün, New York Başsavcılığı tarafından KuCoin’e dava açıldı. Başsavcılık, KuCoin’in başsavcılığa kaydolmadan menkul değer tarifini karşılayan token’lar sunarak menkul değerler maddelerini ihlal ettiğini tez etti. Ayrıyeten açılan davada, KuCoin’in bir menkul değer olduğu ve kayıt dışı işler yürüttüğü söz edildi.. Bu dava haberi, kripto para piyasasında güçlü bir düşüş yaşattı.

KuCoin’deki bu hareketliliğin olduğu saatlerde, bir başka kripto borsası Huobi de sert etkilendi. Huobi tarafında, borsanın kripto para ünitesi HT’nin değişik hareketler sergilediği gözlemlendi. Panik satışı ve sonrasında balina toplaması olarak isimlendirilen bu iniş-çıkış, Huobi danışmanı Justin Sun’ın açıklamalarıyla netlik kazandı. Sun’a nazaran, Huobi’nin coin’i HT likidite sorunu yaşamış ve bu türlü bir duruma düşülmüştü. Öbür taraftan Kraken ve Gemini de birçok hukukî süreçlerle uğraş ediyor.

Kripto Borsalarının Üzerindeki Baskılar

FTX’in iflas etmesiyle birlikte, ABD’li düzenleyici ve yargı güçlerinin baskıları şiddetlenmeye başladı. Nasdaq tarafına kayıt olan ve düzenleyicilerden geçen Coinbase, bu baskılardan en az etkilenen kripto borsası olarak öne çıkıyor. Fakat Coinbase, likidite sıkışıklığı yaşarsa hizmetlerini sonlandırmak zorunda kalabilir. Bu nedenle ABD’li düzenleyicilerin baskıları, tüm kripto sanayisini kapsıyor olabilir.

Neden kripto para borsaları?

Kripto para borsaları, kripto sanayisinin en değerli yapı taşlarından birisi olarak öne çıkıyor. Borsalar, milyonlarca yatırımcının sürece sokacağı milyarlarca dolarlık yatırımları, kripto projeleriyle buluşturuyor. Klasik iktisattaki bankaların, dijital para ünitelerindeki hali üzere olan kripto borsaları, ABD’nin dikkatinden kaçmıyor.

ABD doları ile global iktisada taraf veren kıta ülkesi, enflasyonun tavan yaptığı ve faiz artışlarıyla doların gücünün artırılmasının amaçlandığı bu devirlerde, kripto para borsalarındaki hür dolar akışına odaklanıyor. ABD, doların kendileri tarafından denetim edilmemesini hiçbir vakit kabul etmedi.

Kripto borsalarının bu nedenle ABD’deki düzenleyicilere kayıt olmaları, süreç şeffaflığıyla ABD düzenleyicilerine hesap vermeleri ve menkul değer olan eserlerini bildirmeleri gerekiyor. Lakin “merkeziyetsizlik” tabiriyle ortaya çıkan kripto sanayisi, bunu gerçekleştirmesi halinde klasik finans eserlerinden birisi haline gelme riskine sahip.

Çatışma ortamına dönüşen ABD’li düzenleyiciler ve kripto borsaları ortasındaki bağda, Binance’in ağır mesaisi gözlerden kaçmıyor. Binance, neredeyse her ay düzenleyicilerin radarına girecek bir olay ile gündeme geliyor. Lakin Binance CEO’su Changpeng Zhao, bunları evvelce iddia etmiş ve her türlü hücuma hazırlıklı olacaklarını söylemişti.

Kripto borsalarındaki bu baskıların sonucunda neler olacak?

Kripto borsalarının üzerindeki düzenleyici baskıları, birçok kripto borsasının iflas etmesine yahut çökmesine yol açabilir. Bunun sebebi olarak, bir periyot iflas eden ve herkesin “likidite sıkışıklığı” kavramını öğrenmesini sağlayan FTX gösterilebilir. FTX’in müşteri fonlarıyla süreç alması ve kasada para bırakmadığının ortaya çıkması sonucunda, panikle paralarını borsadan çekmeye çalışan müşterilerin sayısında artış yaşandı. Bu artış, FTX‘in likidite sıkışıklığı yaşamasına ve iflas etmesine yol açtı.

Bu durum, başka borsalarda da benzeri fonksiyonellik görüyor. Zira kripto borsaları, kullanıcı varlıklarını borsadaki varlıklarla garanti altına alıyor ve birebir oranda karşılamaya çalışıyor. Borsanın gelir kaybı yaşaması, hack’lenmesi, yasaklanması durumunda, birebir oranında karşılık veremeyen borsaların çökmesi beklenen gözüküyor.

ABD’li düzenleyicilerden rezerv ispat sistemine yönelik sert cümleler de bu nedenle geliyor. Zira düzenleyiciler, yaptırım uygulamak istedikleri borsalarda likidite sıkışıklığı yaratırlarsa, binlerce kripto yatırımcısının mağdur olacağını biliyor. Bu nedenle ABD’li düzenleyiciler, kripto borsalarına yaptırımdan çok soruşturma açarak yaklaşıyor. Bu durum bile, borsanın yatırımcılarını panikletiyor ve borsadan yüklü varlık çıkışları gözlemleniyor.

ABD’li düzenleyiciler bu baskıları devam ettirir ve daha da şiddetlendirirse, paralarını kurtarmak isteyen kripto yatırımcılarının sayısında büyük bir artış yaşanacak. Bu durum sonucunda, kripto borsalarından çıkış talebi yapılan fiat para üniteleri de milyarlarca dolara ulaşabilir.

Milyarlarca dolarlık para çıkışını karşılayamayacak olan kripto borsaları, rezerv delili sistemindeki sapmaların sonucunda çekim süreçlerini durdurmak zorunda kalabilirler. Böylece domino taşı tesiriyle, bir borsanın çökmesi öteki kripto borsalarının da çökmesine yol açabilir. Zira kripto borsaları, mevcut rezerv varlık delillerini kullanıcıları üzerinden yansıtıyor.

Olası bir toplu kripto borsası çöküşünde, merkeziyetsiz borsalar ve cüzdanlar dışındaki tüm kripto varlıkların kaybolması muhtemel ihtimal olarak masada yer alıyor. Bu türlü bir durumda, FTX ve Terra krizlerindeki üzere yaklaşık 50 milyar dolarlık bir paranın buharlaşması kelam konusu.

Masada yer alan bu riskler ve milyonlarca kripto yatırımcısının korunması gerekliliği, ABD’li düzenleyicileri daha planlı ve daha sakin bir yaklaşıma itiyor. MtGox, FTX, Bitzlato üzere borsaların yıkılışı, domino taşının sonraki borsalara sekip sekmeyeceği ve ABD’nin nasıl bir final ile kripto piyasalarını eline alacağı merak konusu oluyor.