Yapılaşma ve konut alımında ‘jeolojik sakıncalı bölge’ uyarısı

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Jeoloji Mühendisleri Odası İdare Konseyi Lideri Hüseyin Alan, Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde, zelzelede yıkılma riski taşıyan binaların faktörlerini ve konut satın alımlarında dikkat edilmesi gerekenlere dikkat çekti.

Alan, “Kamu kurumlarımızın da bu jeolojik sakıncalı bölgelerden yapılaşmayı koruyacak düzenlemeleri süratli bir formda hayata geçirmesi gerekir” diye konuştu.

Depremin sarsıcı tehlikelerinden kaçınmak için o bölgenin taban özelliklerinin gerçek tespit edilmesi gerektiğini bildiren Alan, bir binanın sarsıntı riski taşımasının birinci sebebinin jeolojik sakıncalı bölgeler üzerine inşa edilmesi olduğunu söyledi.

“Dere yatağı, heyelan bölgesi ve fay çizgisine dikkat”

Kahramanmaraş merkezli, 10 ili etkileyen zelzelelerde büyük can kaybı olan konutların canlı faylar üzerine inşa edildiğini lisana getiren Alan, “Vatandaşlarımız konut alırken, dere yatakları, heyelan bölgeleri üzerine heyeti, karstik boşluk ile fay zonu üzerine bir bina inşa edilmişse bu yapılardan uzak dursunlar” ikazında bulundu.

Alan, bir yapının zelzelede inançlı olup olmadığının çarçabuk tespit edebileceğini ve sarsıntı riski taşıyan jeolojik sakıncalı bölgelerin tespitinin üç ana parametreye bakılarak yapılabileceğini belirterek, “Bina bir fay üzerine mi oturuyor, dere yatağı var mı, bir obruk var mı, uygun bir yer ünitesine oturuyor mu diye araştırma yapılması lazım” dedi.

Deprem şartnamesine dikkat

İkinci parametrede, bölgenin taşıyıcı sistem yapısı ve geometrisi ile statik projesinin zelzele şartnamesinin öngördüğü çerçevede hazırlanıp hazırlanmadığının incelenmesi gerektiğini aktaran Alan, son parametrenin ise binada kullanılan gereç ve işçiliğin sorgulanması olduğunu anlattı.

Jeoloji Mühendisi Hüseyin Alan, “Binaya dökülen beton gerçek düzgün dökülmüş mü, projede öngörülen beton döküm çerçevesinde mi dökülmüş, donatılar düzgün bağlanmış mı personellik düzgün yapılmış mı, etriye sıklaştırması yapılmış mı üzere araştırmalarla zelzele şartnamesine nazaran tahlil yapılıyor ve bunun sarsıntıya sağlam olup olmadığı sorgulamalarından sonra bu konular ortaya çıkıyor” diye konuştu.

“Ebeveyn banyosu yerine materyal kalitesine bakılmalı”

Bir binada deniz kumu kullanılıp kullanılmadığının ise “karot numuneleri” alınarak laboratuvarda test edileceğini aktaran Alan, şunları söyledi:

“İçindeki gerecin niteliğine bakılır. Kırma taş var mı yok mu beton aderansı sağlanmış mı üzere parametrelerine bakılır. Şayet deniz kumu kullanmışsa süratli bir halde tespiti yapılabilir. Ebeveyn banyosu, salon büyüklüğü ya da görsel özellikleri vatandaşlarımıza daha cazibeli gelebiliyor. Bunlardan kaçınılması lazım. Tüm bu özelliklere sahip olabilir fakat fay zonu üzerine inşa edilmiştir. Kamu kurumlarımızın da bu jeolojik sakıncalı bölgelerden yapılaşmayı koruyacak düzenlemeleri süratli bir formda hayata geçirmesi gerekir.”